- 15 Aralık 2025, 15:22
Adli Para Cezası Ödenmezse Ne Olur? Hapse Çevrilme ve Taksitlendirme
Adli Para Cezalarının İnfazı
Giriş: "Param Yok, Yatarım" Diyebilir Misiniz?
Türk Ceza Kanunu'nda yaptırımlar hapis cezası ve adli para cezası olarak ikiye ayrılır. Adli para cezası, sanığın ekonomik durumu ve suçun niteliği göz önüne alınarak, hapis cezasıyla birlikte veya tek başına verilebilir. Ancak bu cezanın tahsilatı Maliye Bakanlığı değil, Cumhuriyet Başsavcılığı (İnfaz Bürosu) tarafından yürütülür. Bu nedenle ciddiyeti çok yüksektir.
A. Adli Para Cezası Nasıl Hesaplanır? (Gün Birim Sistemi)
Mahkeme doğrudan "Şu kadar TL öde" demez. Önce sanığa kaç gün ceza verileceğini belirler, sonra bu günü bir bedelle çarpar.
-
Gün Sayısı: Kanunda aksi belirtilmedikçe 5 günden az, 730 günden fazla olamaz.
-
Günlük Bedel: Hakimin takdirine göre en az 20 TL, en fazla 100 TL arasında belirlenir (Sanığın ekonomik durumuna göre).
-
Örnek: Mahkeme 100 gün hapis cezası verip bunu günlüğü 50 TL'den paraya çevirirse: 100 x 50 = 5.000 TL Adli Para Cezası çıkar.
B. Ödeme Süreci ve Ödeme Emri
Karar kesinleşince dosya İnfaz Savcılığı'na gelir. Savcılık hükümlüye bir "Adli Para Cezası Ödeme Emri" gönderir.
-
30 Günlük Süre: Tebligatı aldığınız tarihten itibaren 30 gün içinde ödeme yapmanız veya taksit talep etmeniz gerekir.
-
Taksitlendirme: Ekonomik durumunuz uygun değilse, savcılığa başvurarak borcu en fazla 24 taksite (2 yıl) böldürebilirsiniz. Taksitlerin zamanında ödenmesi şarttır.
C. Ödenmezse Ne Olur? (En Kritik Aşama)
Eğer 30 gün içinde ödeme yapılmazsa veya taksitler aksatılırsa süreç şu şekilde işler:
1. Kamuya Yararlı İşte Çalıştırma (Hapis Öncesi Son Şans) Eskiden direkt hapse atılırdı. Yeni düzenlemeyle (CGTİHK m.106/3), Savcılık hükümlüye "Gel, borcunu kamu hizmetinde (okul temizliği, ağaç dikimi vb.) çalışarak öde" der.
-
Hesap: 2 saatlik çalışma, 1 günlük adli para cezasına denk sayılır.
2. Hapse Çevrilme Hükümlü kamu çalışmasını kabul etmezse veya işe gitmezse, kalan para cezası HAPİS CEZASINA çevrilir.
-
Kritik Uyarı: Adli para cezasından çevrilen hapis cezalarında KOŞULLU SALIVERİLME (1/2 İndirim) ve DENETİMLİ SERBESTLİK hükümleri uygulanmaz.
-
Yani; 100 gün karşılığı para cezası ödenmezse, hükümlü 100 gün boyunca cezaevinde yatar. "Yatarı azdır, imza atar çıkarım" kuralı burada işlemez.
3. Hapisteyken Ödeme Hükümlü cezaevine girdikten sonra parayı bulup öderse, derhal tahliye edilir. Kısmi ödeme yaparsa, ödediği miktar kadar gün cezadan düşülür.
Yargıtay Kararları (Emsal İçtihatlar)
Aygül Hukuk Bürosu arşivinden, para cezalarının infazına dair önemli kararlar:
1. Ekonomik Durum Araştırması "Hakim, günlüğü 20 TL ile 100 TL arasında belirlerken sanığın şahsi ve ekonomik durumunu (işi, geliri, ailevi durumu) mutlaka araştırmalı ve gerekçelendirmelidir. Asgari ücretle çalışan sanığa üst sınırdan (100 TL) ceza verilmesi bozma sebebidir." Yargıtay 3. Ceza Dairesi, Esas: 2018/14500, Karar: 2019/3600
2. Taksitlendirme Talebinin Reddi "Cumhuriyet Savcısı, infaz aşamasında hükümlünün taksitlendirme talebini değerlendirirken keyfi davranamaz. Ekonomik durumu yetersiz olan hükümlünün talebi, infazın amacına uygun olarak kabul edilmelidir." Yargıtay Ceza Genel Kurulu Kararı
3. Denetimli Serbestlik Yasağı "Adli para cezasının ödenmemesi nedeniyle hapse çevrilmesi durumunda, 5275 sayılı Kanun'un 105/A maddesindeki denetimli serbestlik tedbiri uygulanamaz. Bu cezanın infazı bihakkın (tamamen) yerine getirilir."
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Trafik cezasını ödemezsem hapse girer miyim? Hayır. Trafik cezası, maske cezası gibi cezalar **"İdari Para Cezası"**dır. Bunlar ödenmezse haciz gelir, hapis cezası verilmez. Sadece mahkemenin verdiği "Adli Para Cezası" hapse çevrilir.
2. Günlük para cezası en az ne kadar? 2025 yılı itibarıyla kanunda alt sınır 20 TL, üst sınır 100 TL'dir. Ancak mahkemeler genellikle sanığın durumuna göre 40-50 TL civarında belirlemektedir.
3. Para cezam sabıka kaydına işler mi? Evet. Adli para cezası bir mahkumiyet hükmüdür ve adli sicil (sabıka) kaydına işlenir. Ceza ödendikten veya infaz edildikten sonra kayıt silinip arşive kaldırılır.
4. Kredi kartıyla ödeme yapabilir miyim? Evet. Adli para cezaları Vergi Dairesi veznelerine veya İnteraktif Vergi Dairesi (ivd.gib.gov.tr) üzerinden kredi kartıyla ödenebilir. Ancak ödeme dekontunun mutlaka İnfaz Savcılığına sunulması gerekir.
5. Gaziosmanpaşa Adliyesi'nde taksitlendirme işlemini kim yapar? Gaziosmanpaşa Cumhuriyet Başsavcılığı İlamat ve İnfaz Bürosu'na dilekçe ile başvurarak taksitlendirme yapabilirsiniz. Bu süreçte ofisimizden hukuki destek alabilirsiniz.
ÖRNEK DİLEKÇE: Adli Para Cezası Taksitlendirme Talebi
Bu dilekçe, ödeme emri geldikten sonra 30 gün içinde verilmelidir.
GAZİOSMANPAŞA CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI (İlamat ve İnfaz Bürosu'na)
DOSYA NO: 2025/... İlamat
HÜKÜMLÜ: Ad Soyad - TC Kimlik No ADRES: ... Gaziosmanpaşa/İSTANBUL VEKİLİ: Av. Süleyman AYGÜL
KONU: Adli para cezasının taksitlendirilmesi talebidir.
AÇIKLAMALAR:
1- Hakkımda ... Asliye Ceza Mahkemesi'nin .../.../2025 tarihli kararıyla verilen ... TL adli para cezası kesinleşmiş ve tarafıma ödeme emri tebliğ edilmiştir.
2- Halihazırda (asgari ücretle çalışıyorum / işsizim / öğrenciyim). Ekonomik durumum ve ailevi sorumluluklarım nedeniyle bu cezayı defaten (tek seferde) ödeme imkanım bulunmamaktadır.
3- Cezayı ödemek niyetindeyim. 5237 Sayılı TCK'nın 52/4 ve 5275 Sayılı Kanun'un ilgili maddeleri gereğince, borcumu ödeyebilmem için tarafıma yasal üst sınır olan 24 AŞİT TAKSİT yapılmasını talep ediyorum.
4- Taksitlendirme yapılması halinde borcumu aksatmadan ödeyeceğimi taahhüt ederim.
SONUÇ: Adli para cezasının 24 eşit taksite bölünerek ödeme planı oluşturulmasını saygılarımla arz ve talep ederim. .../.../2025
Hükümlü Vekili Av. Süleyman AYGÜL (e-imzalıdır)
4. Kaynakça
-
Mevzuat: 5237 Sayılı TCK (m.50, 52), 5275 Sayılı İnfaz Kanunu (m.106).
-
Yargıtay: Ceza Genel Kurulu ve İlgili Daire Kararları.