Borcu Ödedim, Dosya Kapanmadı mı? İcra Harçları ve İbra Süreci
15 Aralık 2025, 13:02
Borcu Ödedim, Dosya Kapanmadı mı? İcra Harçları ve İbra Süreci
Giriş: "Borç Bitti" Demek Yetmez
Birçok vatandaş "Parayı yatırdım, konu kapandı" sanır. Ancak aylar sonra evini satmak istediğinde "Tapuda haciz var" şokuyla karşılaşır. İcra hukukunda dosya kendiliğinden kapanmaz, usulüne uygun kapatılması gerekir.
A. Dosya Kapatma Yöntemleri
1. İnfazen Kapatma (Dosyaya Ödeme) Borçlu, borcun tamamını (ana para, faiz, masraf, vekalet ücreti) icra dairesinin banka hesabına yatırır.
Harç Oranı: Bu durumda devlet, alacaklıya parayı ödemeden önce %4,55 oranında (takip tutarına göre değişir) Tahsil Harcı keser. Bu en maliyetli yoldur.
2. Haricen Tahsil ile Kapatma (Avukata Ödeme) Borçlu, parayı icra dairesine değil, doğrudan alacaklı avukatına öder. Avukat da icra dairesine "Ben paramı dışarıdan tahsil ettim" diye bildirir.
Avantajı: İcra dairesine ödeme yapılmadığı için devletin emeği azalır ve tahsil harcı YARI ORANINDA (%2,27) alınır.
Dikkat: Harç ödenmeden dosya kapanmaz ve hacizler kalkmaz. Genellikle taraflar anlaşarak bu harcı borçluya ödetirler.
3. Vazgeçme / Feragat ile Kapatma Alacaklı, alacağından vazgeçtiğini beyan eder.
Harç: Vazgeçilen miktar üzerinden yine %2,27 oranında vazgeçme harcı ödenir.
4. Takipsizlik Nedeniyle Düşme (İşlemden Kaldırma) 1 yıl (veya ilgili sürelerde) işlem yapılmazsa dosya işlemden kalkar. Ancak bu "borç bitti" demek değildir. Sadece dosya rafa kalkar, harç ödenip yenilenebilir.
B. Hacizlerin Kaldırılması (Fek İşlemi)
Borç ödendiğinde hacizler otomatik kalkmaz!
Talep Şart: Dosya kapandığında veya harcı yatırıldığında, icra müdürlüğüne "Tapu, Banka, Maaş hacizlerini kaldırın" diye talep açılmalıdır.
Müzekkere: İcra dairesi ilgili kurumlara (Tapu, Banka) yazı (fek yazısı) yazar. Bu yazı elektronik ortamda gider ve haciz silinir.
C. İbra (Aklanma) Belgesi
Haricen tahsilatlarda, borçlunun alacaklıdan (veya vekilinden) "İbraname" alması hayati önem taşır. Bu belgede "Dosyaya ilişkin tüm borcu aldım, hiçbir hak ve alacağım kalmamıştır" yazmalıdır. İleride çıkabilecek "Eksik ödedin" tartışmalarını bu belge bitirir.
D. Dosya Saklama Süreleri
İcra dosyaları işlemden kalksa veya kapansa bile hemen imha edilmez.
Süre: İcra ve İflas Daireleri yönetmeliği gereği, dosyalar 10 yıl (bazı hallerde 20 yıl) arşivde saklanır. UYAP sisteminde ise dijital kayıtlar süresiz olarak kalır.
Yargıtay Kararları (Numaralı ve Emsal)
Aygül Hukuk Bürosu arşivinden, harç sorumluluğuna ilişkin kritik kararlar:
1. Tahsil Harcının Sorumlusu (Borçlu mu Alacaklı mı?)"İcra hukukunda kural olarak tüm harç ve masraflardan borçlu sorumludur. Ancak 'haricen tahsil' (dosya dışı ödeme) yapıldığında, alacaklı bu durumu icra dairesine bildirirken tahsil harcını yatırmakla yükümlüdür. Alacaklı harcı yatırmadan dosyanın işlemden kaldırılmasını isteyemez."Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, Esas: 2017/8500, Karar: 2018/1230
2. Haczin Kaldırılması İçin Harç Ödenmesi Şartı"Alacaklı alacağını haricen tahsil ettiğini beyan ederek hacizlerin kaldırılmasını istiyorsa, vazgeçme veya tahsil harcını ödemek zorundadır. Harç ödenmeden hacizlerin fekkine karar verilemez."Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, Esas: 2015/23600, Karar: 2016/5600
3. İbranamenin Kapsamı"Verilen ibraname 'dosya borcunun tamamını' kapsar nitelikteyse, sonradan faiz veya masraf hatası yapıldığı gerekçesiyle ek takip yapılamaz. İbra, borcu sona erdiren bir sözleşmedir."Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, Esas: 2019/11-450, Karar: 2020/120
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Borcu ödedim ama e-Devlet'te dosya hala "Açık" görünüyor, neden? Çünkü "Tahsil Harcı" ödenmemiş ve dosya resmen kapatılmamış olabilir. Sadece parayı ödemek yetmez, dosyaya "kapanış işlemi" yapılmalıdır. Avukatınızla görüşüp harç makbuzunu kestirmelisiniz.
2. Harcı kim öder? Yasal olarak harç borçluya aittir. Ancak haricen tahsilatta (dışarıdan ödemede), devlet parayı göremez. Avukat bildirimi yaparken harcı yatırmak zorundadır. Bu nedenle pratikte borçlu, borcu öderken harç parasını da avukata verir.
3. Haciz ne zaman kalkar? Dosya kapandığı gün haciz kalkmaz. İcra müdürünün fek yazısını yazması ve ilgili kurumun (Tapu/Banka) bunu işlemesi gerekir. Bu süreç 1 gün ile 1 hafta arasında değişebilir.
4. "Dosya yenileme" nedir? Takipsizlik nedeniyle düşen dosyanın, alacaklı tarafından harç yatırılarak tekrar aktif hale getirilmesidir. Düşen dosyada borç bitmiş sayılmaz, sadece "uykuya dalar".
5. Gaziosmanpaşa Adliyesi'nde kapanış işlemleri için ofise gelmeme gerek var mı? Eğer Aygül Hukuk Bürosu ile çalışıyorsanız, ödeme ve kapanış işlemlerini vekaletinizle biz yürütürüz, UYAP üzerinden hacizleri kaldırırız. Sizin adliyeye gitmenize gerek kalmaz.
ÖRNEK DİLEKÇE: Haricen Tahsil Bildirimi ve Hacizlerin Kaldırılması Talebi
Bu dilekçe, avukatların parayı elden alıp dosyayı kapatmak için icra dairesine gönderdiği standart dilekçedir.
GAZİOSMANPAŞA ... İCRA MÜDÜRLÜĞÜNE
DOSYA NO: 2024/... Esas
ALACAKLI: Ad Soyad VEKİLİ: Av. Süleyman AYGÜL
BORÇLU: Ad Soyad
KONU: Dosya borcunun haricen tahsil edildiğinin bildirilmesi, harcın kabulü ve dosyanın işlemden kaldırılarak hacizlerin fekki talebidir.
AÇIKLAMALAR:
1- Yukarıda esas numarası yazılı dosyamız borçlusu, dosya kapak hesabı gereği tüm borcunu (ana para, faiz, vekalet ücreti ve masraflar) tarafımıza haricen (dosya dışı) ödemiştir.
2- Borçlu ile aramızda hiçbir hak ve alacak kalmamıştır, borçluyu ibra ediyoruz.
3- Haricen tahsilat nedeniyle doğan %2,27 oranındaki TAHSİL HARCINI (veya vazgeçme harcını) uyap üzerinden yatırıyoruz / mahsup edilmesini talep ediyoruz.