Denetimli Serbestlik Yasası ve Şartları: Erken Tahliye Nasıl Olur?

• 15 Aralık 2025, 15:14

Denetimli Serbestlik Yasası ve Şartları: Erken Tahliye Nasıl Olur?

Denetimli Serbestlik Tedbiri (İnfaz Kanunu m.105/A)

Giriş: Dışarıdasınız Ama Özgür Değilsiniz

Denetimli serbestlik, hükümlünün cezaevinden tahliye edilmesi ancak cezasının bitmemesi demektir. Hükümlü, belirlenen kurallara (imza atmak, belirli bir bölgeyi terk etmemek, uyuşturucu tedavisi görmek vb.) uyduğu sürece dışarıda kalır. Kuralları ihlal ederse kapalı cezaevine geri döner.

A. Yararlanma Şartları (Kimler Çıkabilir?)

5275 Sayılı Kanun'un 105/A maddesi gereği şu şartların bir arada bulunması gerekir:

1. Açık Cezaevine Ayrılma Hakkı Kazanmak Hükümlü ya halihazırda açık cezaevinde bulunmalı ya da açık cezaevine ayrılma şartlarını (süre ve iyi hal) taşımalıdır.

2. Koşullu Salıverilmeye 1 Yıl Kalması (Genel Kural) Hükümlünün şartlı tahliye tarihine (bihakkın değil) en fazla 1 yıl kalmış olmalıdır.

• İstisna (Çocuklu Anneler): 0-6 yaş grubunda çocuğu bulunan kadın hükümlüler için bu süre 2 yıldır.

• İstisna (Ağır Hastalık): Maruz kaldığı ağır bir hastalık, engellilik veya kocama nedeniyle hayatını yalnız idame ettiremeyenler için (Adli Tıp raporuyla) bu süre 3 yıldır.

3. İyi Hal Göstermek Hükümlünün cezaevinde bulunduğu süre içinde disiplin cezası almamış olması veya almışsa kaldırılmış olması gerekir. İdare ve Gözlem Kurulu'nun olumlu raporu şarttır.

4. Talep Etmek Denetimli serbestlik otomatik uygulanmaz (istisnalar hariç). Hükümlünün İnfaz Hakimliği'ne dilekçe ile başvurması gerekir.

B. Yükümlülükler ve Elektronik Kelepçe

Denetimli Serbestlik Müdürlüğü, hükümlünün risk durumuna göre bir plan hazırlar.

1. İmza Yükümlülüğü: En yaygın olanıdır. Hükümlü haftanın belirli günlerinde (Örn: Pazartesi-Perşembe) karakola giderek imza atar.

2. Konuttan Ayrılmama (Ev Hapsi) ve Kelepçe: Riskli görülen veya gece dışarı çıkması istenmeyen hükümlülere Elektronik Kelepçe takılabilir. Kelepçe, belirlenen alanın (evin) dışına çıkıldığında sinyal verir ve ihlal sayılır.

3. Seminer ve Programlar: Öfke kontrolü, uyuşturucuyla mücadele gibi seminerlere katılım zorunluluğu getirilebilir.

4. Kamu Yararına Çalışma: Hükümlü, ücretsiz olarak kamu işlerinde (okul temizliği, ağaç dikimi vb.) çalıştırılabilir.

C. Denetimli Serbestliğin İhlali (Hapse Dönüş)

Hükümlü yükümlülüklerini yerine getirmezse (imzayı kaçırırsa, seminerine gitmezse):

1. Uyarı: İlk ihlalde genellikle bir uyarı verilir.

2. Dosyanın Kapatılması: İhlal devam ederse veya mazeretsiz olarak yükümlülük yerine getirilmezse dosya kapatılır.

3. Kapalıya İade: Hükümlü, koşullu salıverilme tarihine kadar olan süreyi çekmek üzere Kapalı Cezaevine gönderilir.

Yargıtay ve İnfaz Hakimliği Kararları

Aygül Hukuk Bürosu arşivinden, ihlal ve geçiş süreçlerine dair emsal kararlar:

1. Geçerli Mazeret ve İhlal Sayılmama "Hükümlünün imza yükümlülüğünü yerine getirememesi; ani gelişen hastalık, kaza veya mücbir bir sebebe dayanıyorsa ve bu durum belgelendirilebiliyorsa (hastane raporu vb.), bu durum 'ısrarlı ihlal' sayılamaz ve denetimli serbestlik kararı geri alınamaz." Yargıtay 1. Ceza Dairesi, Esas: 2018/1450, Karar: 2019/2200

2. İyi Hal Kararının Gerekçeli Olması "Cezaevi idaresi, hükümlünün denetimli serbestlik talebini 'iyi halli olmadığı' gerekçesiyle reddederken somut verilere dayanmalıdır. Sadece 'kanaatimiz olumsuzdur' şeklindeki soyut gerekçe, hürriyeti bağlayıcı sonucun devamını haklı kılmaz." Bakırköy 2. İnfaz Hakimliği, Emsal Karar

3. Mükerrirlerin Durumu "Mükerrirler (tekerrür hükümleri uygulananlar), koşullu salıverilme süresine eklenen denetimli serbestlikten yararlanabilirler ancak açık cezaevine ayrılma prosedürleri daha sıkıdır."

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Denetimli serbestlikte çalışabilir miyim? Evet. Hatta çalışmanız teşvik edilir. Eğer sigortalı bir işiniz varsa, Denetimli Serbestlik Müdürlüğü imza saatlerinizi mesai saatlerinize göre (örneğin akşam saatine veya hafta sonuna) ayarlayabilir.

2. Şehir dışına veya yurt dışına çıkabilir miyim? Yurt dışına çıkış kesinlikle yasaktır. Şehir dışına çıkmak ise Denetimli Serbestlik Müdürlüğü'nün özel iznine tabidir. İzinsiz şehir değiştirmek ihlal sayılır.

3. İmza atmayı unuttum, ne yapmalıyım? Hemen (aynı gün veya ertesi sabah) Müdürlüğe veya vakanüvisinize gidip mazeretinizi bildirin. Varsa hastane raporu veya geçerli belge sunun. İlk seferde genellikle tolere edilebilir veya uyarı ile geçiştirilebilir, ancak sessiz kalmak "kaçma" şüphesi doğurur.

4. Elektronik kelepçe banyoda çıkar mı? Hayır. Elektronik kelepçeler su geçirmezdir ve vücuttan çıkarılmaması gerekir. Çıkarıldığı veya kesildiği anda merkeze sinyal gider ve polis/jandarma yönlendirilir.

5. Gaziosmanpaşa Denetimli Serbestlik Müdürlüğü nerede? Gaziosmanpaşa Adliyesi'nin yetki alanındaki denetimli serbestlik işlemleri için ilgili müdürlükle irtibata geçilmelidir. Dosyanızın takibi ve izin işlemleri için ofisimizden destek alabilirsiniz.

ÖRNEK DİLEKÇE: Denetimli Serbestlikten Yararlanma Talebi

Bu dilekçe, şartları dolan hükümlünün İnfaz Hakimliği'ne başvurusu içindir.

GAZİOSMANPAŞA ( ) İNFAZ HAKİMLİĞİNE (Dosya Cezaevindeyse Cezaevi Müdürlüğü Aracılığıyla)

HÜKÜMLÜ: Ad Soyad - TC Kimlik No KURUM: ... Açık Ceza İnfaz Kurumu VEKİLİ: Av. Süleyman AYGÜL - Gaziosmanpaşa/İSTANBUL

KONU: 5275 Sayılı Kanun'un 105/A maddesi uyarınca Denetimli Serbestlik Tedbiri uygulanarak tahliye talebidir.

AÇIKLAMALAR:

1- Müvekkil, ... Ceza Mahkemesi'nin ... E. ve ... K. sayılı ilamı ile aldığı hapis cezasını kurumunuzda infaz etmektedir.

2- Müvekkilin hazırlanan müddetnamesine göre, koşullu salıverilme tarihi .../.../2026'dır. Dolayısıyla kanunun aradığı "koşullu salıverilmeye 1 yıldan az süre kalması" şartı .../.../2025 tarihi itibarıyla gerçekleşmiştir.

3- Müvekkil halihazırda Açık Ceza İnfaz Kurumu'nda bulunmakta olup (veya ayrılma hakkını kazanmış olup), cezaevinde bulunduğu süre zarfında "İyi Halli" olarak nitelendirilmiştir. Disiplin cezası bulunmamaktadır.

4- Müvekkilin sabit bir ikametgahı vardır (Adres: Gaziosmanpaşa/İstanbul) ve tahliye olduktan sonra aile düzenine dönecektir. Toplumla bütünleşmeye hazırdır.

SONUÇ VE İSTEM: Yukarıda arz edilen nedenlerle; Müvekkil hakkında İdare ve Gözlem Kurulu'nca "İyi Hal Kararı" alınarak, 5275 Sayılı Kanun'un 105/A maddesi uyarınca DENETİMLİ SERBESTLİK TEDBİRİ UYGULANMAK SURETİYLE TAHLİYESİNE karar verilmesini vekaleten arz ve talep ederim.

Hükümlü Vekili Av. Süleyman AYGÜL (e-imzalıdır)

4. Kaynakça

• Kanun: 5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun (Madde 105/A).

• Yönetmelik: Denetimli Serbestlik Hizmetleri Yönetmeliği.

• Yargıtay: Yargıtay Ceza Daireleri Emsal Kararları.