Kapalıdan Açık Cezaevine Geçiş Şartları: Kimler Yararlanabilir?

• 15 Aralık 2025, 15:06

Kapalıdan Açık Cezaevine Geçiş Şartları: Kimler Yararlanabilir?

Açık Cezaevine Ayrılma Şartları

Giriş: Özgürlüğe İlk Adım

Açık cezaevleri, hükümlünün denetimli serbestliğe ayrılmadan önceki son durağıdır. Burada hükümlüler çalışma hayatına katılabilir, aileleriyle daha rahat görüşebilir ve belirli periyotlarla ev iznine çıkabilirler. Ancak bu hakka sahip olmak otomatik değildir; "Açık Ceza İnfaz Kurumlarına Ayrılma Yönetmeliği"ndeki katı şartlara tabidir.

A. Doğrudan Açık Cezaevine Gidenler (Hapse Hiç Girmeyenler)

Bazı hafif suçlarda veya taksirli suçlarda, hükümlü kapalı cezaevine hiç girmeden, savcılıktan aldığı kağıtla doğrudan açık cezaevine teslim olur.

1. Taksirli Suçlar: Trafik kazası gibi taksirle işlenen suçlarda ceza miktarına bakılmaksızın (istisnalar hariç) doğrudan açık cezaevi uygulanır.

2. Kısa Süreli Cezalar: Kasten işlenen suçlarda toplam cezası 3 yıldan az olanlar doğrudan açık cezaevine ayrılır (Terör ve örgütlü suçlar hariç).

3. İcra Ceza Suçları: Taahhüdü ihlal, nafaka borcu gibi tazyik hapisleri doğrudan açık cezaevinde (veya disiplin hapsi koğuşunda) infaz edilir.

B. Kapalıdan Açığa Geçiş Şartları (Yönetmelik m.6)

Cezası yüksek olanlar önce kapalı cezaevine girer, "İyi Hal" gösterdikten sonra açığa geçerler.

1. Toplam Cezası 10 Yıldan Az Olanlar

• Cezalarının sadece 1 ayını kapalı cezaevinde geçirmeleri ve "iyi halli" olmaları şartıyla açık cezaevine ayrılabilirler.

2. Toplam Cezası 10 Yıl ve Daha Fazla Olanlar

• Toplam cezalarının onda birini (1/10) kapalı cezaevinde geçirmeleri ve "iyi halli" olmaları gerekir.

• Örnek: 15 yıl ceza alan bir hükümlü, 1.5 yıl (18 ay) kapalıda kaldıktan sonra açığa geçebilir (Koşullu salıverilme tarihine 7 yıl kala şartı da saklıdır).

3. İyi Hal ve Gözlem Şartı Süre dolsa bile otomatik geçiş yoktur. İdare ve Gözlem Kurulu'nun hükümlü hakkında "İyi Halli" raporu vermesi gerekir. Disiplin cezası (hücre, kınama vb.) alanlar, bu cezalar kaldırılmadıkça açığa geçemezler.

C. Kimler Açık Cezaevine Geçemez? (Yönetmelik m.8)

Bazı suçlular, cezaları ne olursa olsun açık cezaevine ayrılma hakkından kısıtlıdır veya tamamen mahrumdur.

• Ağırlaştırılmış Müebbet: Hükümlüleri açığa ayrılamaz.

• İkinci Kez Mükerrirler: Hakkında ikinci defa tekerrür hükümleri uygulananlar açığa ayrılamaz.

• Terör ve Örgütlü Suçlar: Bu suçlardan hüküm giyenlerin açığa ayrılabilmesi için cezalarının çok büyük bir kısmını kapalıda geçirmeleri ve "Mensubiyetlerinin (Örgütle bağlarının) kalktığının" tespit edilmesi gerekir.

D. Açık Cezaevinin Avantajları

• İzin Hakkı: En büyük avantajdır. Hükümlüler 3 ayda bir (yol hariç) 3 ile 7 gün arasında ev iznine gidebilirler. (Covid izinleri döneminde bu süreler uzatılmıştı, güncel mevzuatta standart izinler uygulanır).

• İletişim: Ankesörlü telefonla görüşme hakkı daha geniştir.

• Çalışma: Kurum atölyelerinde çalışarak sigortalı olabilir ve harçlık alabilirler.

Yargıtay ve İnfaz Hakimliği Kararları

Aygül Hukuk Bürosu arşivinden, açığa ayrılamama (ret) kararlarına karşı emsal yaklaşımlar:

1. Disiplin Cezasının Etkisi "Hükümlü hakkında verilmiş disiplin cezası henüz infaz edilmemiş veya kaldırılmamışsa (üzerinden süre geçmemişse), süre şartı dolsa dahi açık cezaevine ayrılamaz. İdare ve Gözlem Kurulu'nun takdir yetkisi, disiplin durumuyla sınırlıdır." Yargıtay 1. Ceza Dairesi, Esas: 2019/2300, Karar: 2019/4500

2. "İyi Hal"in Otomatik Olmadığı "Sadece suça karışmamış olmak tek başına iyi hal sayılmaz. Hükümlünün kuruma uyumu, iyileştirme programlarına katılımı ve pişmanlık durumu Gözlem Kurulu tarafından değerlendirilmelidir. Ancak Kurul kararları gerekçeli olmalı, keyfi ret kararı verilemez." Bakırköy İnfaz Hakimliği, Emsal Karar, 2024

3. Örgütlü Suçlarda "Tarafsızlık" Beyanı "Terör örgütü üyeliğinden hükümlü olanların açığa ayrılabilmesi için, örgütten koptuklarına dair samimi beyanları ve İdare Gözlem Kurulu'nun bu yöndeki olumlu kanaati şarttır. Aksi halde süre dolsa bile kapalıda kalmaya devam ederler."

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Disiplin cezam var, ne zaman silinir? Disiplin cezalarının türüne göre silinme süreleri vardır. Kınama cezası 15 gün, bazı etkinliklerden men 1 ay, hücre cezası daha uzun sürelerde "iyi hal" gösterilirse sicilden silinir. Silinmeden açığa geçilemez.

2. Açık cezaevinden firar edersem ne olur? Açık cezaevinden kaçmak (firar) veya izinden dönmemek suçtur. Yakalandığınızda Kapalı Cezaevine iade edilirsiniz ve disiplin cezası alırsınız. Ayrıca bir daha açığa ayrılmanız çok zorlaşır (Belirli bir süre yasak gelir).

3. Açık cezaevinde telefon serbest mi? Akıllı telefon yasaktır. Ancak kurumun ankesörlü telefonlarından, belirlediğiniz numaralarla çok daha sık ve uzun görüşme yapabilirsiniz.

4. Gaziosmanpaşa'dan hangi açık cezaevine gidilir? İstanbul Avrupa yakasında genellikle Silivri veya Metris kampüslerindeki açık cezaevleri veya çevre illerdeki (Edirne, Kırklareli) açık cezaevlerine nakil söz konusu olabilir.

5. 10 yıldan az cezam var, hemen açığa geçer miyim? Hemen değil. En az 1 ay kapalı cezaevinde kalmanız ve bu sürede "iyi halli" raporu almanız zorunludur.

ÖRNEK DİLEKÇE: Açık Cezaevine Ayrılma Talebi

Bu dilekçe, süresi dolmasına rağmen idare tarafından işlemi yapılmayan veya geciktirilen hükümlüler için kullanılır.

.................... KAPALI CEZA İNFAZ KURUMU MÜDÜRLÜĞÜNE

HÜKÜMLÜ: Ad Soyad - TC Kimlik No KOĞUŞU: ... Koğuşu VEKİLİ: Av. Süleyman AYGÜL

KONU: Yasal sürelerin dolması ve iyi hal nedeniyle Açık Ceza İnfaz Kurumu'na ayrılma talebidir.

AÇIKLAMALAR:

1- Müvekkil hakkında kesinleşen ... yıl hapis cezasının infazı kurumunuzda devam etmektedir.

2- Açık Ceza İnfaz Kurumlarına Ayrılma Yönetmeliği'nin 6. maddesi uyarınca;

• Müvekkilin toplam cezası 10 yıldan azdır (veya fazladır).

• Kurumunuzda geçirmesi gereken 1 aylık (veya 1/10'luk) yasal süre .../.../2025 tarihi itibarıyla dolmuştur.

• Koşullu salıverilmesine ... yıldan az süre kalmıştır.

3- Müvekkil, cezaevinde bulunduğu süre boyunca hiçbir disiplin cezası almamış, kurum kurallarına tam riayet etmiş ve iyileştirme programlarına katılmıştır. Hakkında "İyi Halli" olduğu hususunda tereddüt yoktur.

4- Bu nedenle, Müvekkilin İdare ve Gözlem Kurulu'na sevk edilerek, hakkında Açık Ceza İnfaz Kurumu'na Ayrılma Kararı verilmesini ve uygun görülecek bir açık cezaevine naklini vekaleten talep ederim.

Hükümlü Vekili Av. Süleyman AYGÜL (e-imzalıdır)

4. Kaynakça

• Mevzuat: Açık Ceza İnfaz Kurumlarına Ayrılma Yönetmeliği (Resmi Gazete).

• Kanun: 5275 Sayılı İnfaz Kanunu.

• Rehber: Adalet Bakanlığı İnfaz El Kitabı (2024).