Müddetname Nedir, Nasıl Hesaplanır? Cezaevine Giriş ve Tahliye Tarihleri

• 15 Aralık 2025, 13:58

Müddetname Nedir, Nasıl Hesaplanır? Cezaevine Giriş ve Tahliye Tarihleri

İnfaz Hesaplama ve Temel Kavramlar

Giriş: Cezaevinin Matematiği

Mahkeme kararı kesinleştiğinde dosya İnfaz Savcılığı'na gönderilir. Savcılık, hükümlünün ne kadar süre cezaevinde kalacağını, ne zaman şartlı tahliye olacağını ve ne zaman bihakkın (tamamen) tahliye olacağını hesaplayan bir belge düzenler. Bu belgeye "Müddetname" (Süre Belgesi) denir. İnfaz hukukunun en önemli belgesi budur.

A. İnfaz Oranları (Koşullu Salıverilme)

Devlet, iyi halli hükümlüleri cezaları bitmeden önce tahliye eder. Buna koşullu salıverilme denir. İnfaz yasasında (5275 SK) yapılan son değişikliklerle (7242 SK) oranlar şöyledir:

1. Genel Suçlarda Oran: 1/2 Kural olarak, 30.03.2020 tarihinden sonra işlenen veya infaz edilen adi suçlarda (Yaralama, Hırsızlık, Dolandırıcılık vb.) hükümlü, cezasının yarısını (1/2) cezaevinde geçirir.

• Örnek: 6 yıl ceza alan biri, 3 yıl yatar (Denetimli serbestlik düşülmeden önceki hali).

2. İstisnai Suçlarda Oran: 2/3 ve 3/4 Bazı suçlarda devlet daha serttir ve indirim oranı azdır.

• 2/3 Oranı: Kasten öldürme, Yaralama (Nitelikli haller), Uyuşturucu ticareti, Cinsel saldırı (bazı halleri), Tekerrür (Suç tekrarı) halinde.

  • Örnek: Uyuşturucudan 6 yıl alan biri, 4 yıl yatar.

• 3/4 Oranı: Terör suçları, Örgütlü suçlar, Cinsel istismar (Çocuklara karşı).

B. Denetimli Serbestlik (Dışarıda İnfaz)

Hükümlünün, koşullu salıverilmesine belirli bir süre kala cezaevinden çıkarılıp, dışarıda imza atarak cezasını çekmesidir.

• Genel Kural: Koşullu salıverilmesine 1 Yıl kalan iyi halli hükümlüler denetimli serbestliğe ayrılır.

• Geçici Madde 6 (Covid İzni Dönüşü): Belirli tarihlerde cezaevinde olanlar için bu süre 3 yıldı ancak bu geçici bir düzenlemeydi. Güncel genel kural 1 yıldır.

C. Yatar Hesaplama Formülü

Basit bir formülle "Yatar" şöyle bulunur:

1. Toplam Ceza: Mahkemenin verdiği ceza.

2. Koşullu Salıverilme İndirimi: Suç türüne göre (1/2 veya 2/3) düşülür.

3. Kalan Süreden Denetimli Serbestlik Çıkarılır: (Genellikle 1 yıl).

4. Sonuç: Hükümlünün Kapalı/Açık cezaevinde fiilen geçireceği süre.

Pratik Örnek (Genel Suç - Hırsızlık):

• Ceza: 4 Yıl Hapis.

• İnfaz Oranı (1/2): 2 Yıl düşer. Kalan: 2 Yıl.

• Denetimli Serbestlik (1 Yıl): 1 Yıl daha düşer.

• Yatarı: 1 Yıl (Bu süre Açık Cezaevinde geçirilir, iyi halli ise hemen denetimliye ayrılabilir).

D. Tekerrür (Suç Tekrarı) Durumu

Eğer kişi daha önce suç işlemiş ve cezası kesinleşmişse, ikinci suçunda "Mükerrir" sayılır.

• Sonucu: Mükerrirlerin infaz oranı 1/2 değil, 2/3 veya 3/4'tür.

• Daha Önemlisi: Mükerrirler (ikinci kez suç işleyenler) Denetimli Serbestlikten (1 yıl erken çıkma) yararlanamazlar (İstisnai bazı Yargıtay kararları ve yasa yorumları hariç, kural olarak kapalıdan şartlı tahliyeye kadar yatarlar).

Yargıtay Kararları (Numaralı ve Emsal)

Aygül Hukuk Bürosu arşivinden, infaz hesaplamasındaki hatalara ilişkin kararlar:

1. Müddetname Hatası ve Kazanılmış Hak "Savcılıkça düzenlenen müddetnamede şartlı tahliye tarihi hatalı hesaplanarak hükümlüye tebliğ edilmişse, bu durum hükümlü lehine kazanılmış hak oluşturmaz. Ancak, bu hatadan dolayı hükümlü erken tahliye edilmişse, yeniden cezaevine alınması hakkaniyete aykırı olabilir (Somut olaya göre değişir)." Yargıtay 1. Ceza Dairesi, Esas: 2018/1250, Karar: 2019/3400

2. Tekerrür Hükümlerinin Uygulanması "Sanık hakkında tekerrür hükümleri uygulanırken, önceki cezanın kesinleşme tarihi ile yeni suç tarihi arasındaki sürenin dikkate alınması zorunludur. Tekerrür süresi dolmuşsa (3 yıl/5 yıl) mükerrir özgü infaz rejimi uygulanamaz." Yargıtay Ceza Genel Kurulu, Esas: 2017/14-500, Karar: 2018/220

3. Lehe Kanun Uygulaması "İnfaz hukukunda kural olarak 'derhal uygulama' ilkesi geçerli olsa da, koşullu salıverilme oranlarında yapılan değişikliklerde sanık lehine olan kanun (işlendiği zaman veya infaz zamanı) hangisi ise o uygulanır." Yargıtay 5. Ceza Dairesi, Esas: 2020/4500, Karar: 2020/12300

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. 3 yıl ceza aldım, hapse girer miyim? Genel suçlarda (1/2 oranlı) 3 yıl cezanın yatarı 1 yıl 6 aydır. Denetimli serbestlik (1 yıl) düşülürse geriye 6 ay kalır. Bu 6 ayı yatmak için cezaevine girersiniz, iyi hal işlemleriniz yapılır ve kısa süre sonra (bazen bir kaç gün, bazen bir kaç hafta) denetimli serbestlikle tahliye olursunuz. Yani "Girdi-Çıktı" yapılır.

2. Uyuşturucu suçunda 1/2 indirim var mı? Kural olarak uyuşturucu ticareti (TCK 188) suçlarında infaz oranı 2/3 veya 3/4'tür. Ancak "Kullanmak için bulundurma" suçlarında farklı düzenlemeler mevcuttur.

3. Sabıkamın olması infazı yakar mı? Eğer işlediğiniz yeni suç, eski cezanızın infazı sırasında (denetimli serbestlikte veya şartlı tahliyede) işlendiyse evet, eski cezanızın "yanması" (aynen infazı) gündeme gelir. İkinci suç tekerrüre esas ise infaz oranınız artar.

4. Müddetname yanlış hesaplanmışsa ne yapmalıyım? Savcılık kalemleri yoğunluktan dolayı bazen gözaltında veya tutuklulukta geçen süreleri (mahsup) düşmeyi unutabilir veya oranı yanlış uygulayabilir. Bu durumda İnfaz Hakimi'ne şikayet (itiraz) dilekçesi verilmelidir.

5. Gaziosmanpaşa Adliyesi'nde infaz işlemleri için ofisiniz ne yapıyor? Hükümlü müvekkillerimizin teslim olma süreçlerini yönetiyor, Açık Cezaevi / Denetimli Serbestlik geçişlerini hızlandırıyor ve müddetname hesaplarını kontrol ederek fazladan yatılmasını engelliyoruz.

ÖRNEK DİLEKÇE: Müddetnameye (Hesaplamaya) İtiraz Dilekçesi

Bu dilekçe, cezaevinde yatmakta olan veya teslim olacak kişinin, savcılığın hesap hatası yaptığını düşündüğü durumlarda kullanılır.

GAZİOSMANPAŞA ( ) İNFAZ HAKİMLİĞİNE

HÜKÜMLÜ: Ad Soyad - TC Kimlik No VEKİLİ: Av. Süleyman AYGÜL - Gaziosmanpaşa/İSTANBUL

KONU: Gaziosmanpaşa Cumhuriyet Başsavcılığı İlamat ve İnfaz Bürosu'nun .../.../2025 tarih ve 2025/... İlamat sayılı MÜDDETNAMESİNE İTİRAZIMIZDIR.

AÇIKLAMALAR:

1- Müvekkil hakkında kesinleşen hapis cezasının infazı amacıyla Savcılıkça düzenlenen müddetnamede, KOŞULLU SALIVERİLME TARİHİ ve BİHAKKIN TAHLİYE TARİHİ hatalı hesaplanmıştır. Şöyle ki;

2- Tutuklulukta Geçen Süre (Mahsup) Hatası: Müvekkil, yargılama aşamasında .../.../2024 ile .../.../2024 tarihleri arasında 3 ay süreyle tutuklu kalmıştır. Ancak müddetnamede bu süre cezadan düşülmemiştir (mahsup edilmemiştir).

3- İnfaz Oranı Hatası: Müvekkilin mahkum olduğu suç ... suçudur. 7242 Sayılı Kanun değişikliği ile bu suçta infaz oranı 1/2'ye düşürülmüştür. Ancak Savcılıkça eski oran olan 2/3 üzerinden hesaplama yapılmıştır. Bu durum müvekkilin aleyhine olup fazladan hapis yatmasına neden olacaktır.

4- Hatalı müddetnamenin düzeltilmesi ve müvekkilin mağduriyetinin giderilmesi için Sayın Hakimliğinize başvurma zorunluluğu doğmuştur.

HUKUKİ NEDENLER: 5275 Sayılı İnfaz Kanunu m.98, m.107 ve ilgili mevzuat. DELİLLER: İnfaz dosyası, tutuklama ve tahliye müzekkereleri, hatalı müddetname.

SONUÇ VE İSTEM: Yukarıda arz edilen nedenlerle;

1. İtirazımızın KABULÜNE,

2. Gaziosmanpaşa Cumhuriyet Başsavcılığı'nın ... sayılı müddetnamesinin İPTALİNE / DÜZELTİLMESİNE,

3. Hatalı hesaplama nedeniyle fazladan yatılan süre varsa müvekkilin DERHAL TAHLİYESİNE karar verilmesini vekaleten arz ve talep ederim.

Hükümlü Vekili Av. Süleyman AYGÜL (e-imzalıdır)

4. Kaynakça

• Mevzuat: 5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun, 7242 Sayılı Değişiklik Kanunu.

• Yargıtay Kararları: Yargıtay 1. Ceza Dairesi (İnfaz Dairesi) Kararları.

• Kitap: Centel, N. (2020). Türk Ceza İnfaz Hukuku.